Lisansüstü Ders İçerikleri

YÜKSEK LİSANS

FEL 500 Bilimsel Araştırma Teknikleri ve Yayın Etiği

Kredi: 1.0 Akts: 2.0

Dersin Amacı: Bu dersin amacı bilimsel araştırmanın ayırt edici özelliklerini ifade etmek, bilimsel araştırma sürecini incelemek, belli başlı bilimsel araştırma yöntemlerini gözden geçirmek ve katılımcıların belirli bir konu hakkında araştırma yapabilmeleri için gereken araştırma sorusu bulma, hipotez kurma, kavramsallaştırma, ölçme, veri toplama, veriyi değerlendirme, yorumlama ve rapor yazma tekniklerini öğrenmelerini sağlamaktır. Bu derste ayrıca araştırma etiği ve yayın etiği konuları ele alınarak en sık karşılaşılan etik ihlalleri ve bunları önleme yöntemleri hakkında katılımcılara farkındalık kazandırılması arzu edilmektedir.

Dersin İçeriği: Bilimsel bir araştırmanın vasıfları, temel kavramları, aşamaları, kullanılabilecek nitel ve nicel teknikler; bilimsel araştırma ve yayın etiğine ilişkin dikkat edilmesi gereken hususlar ve uyulması beklenen kurallar

Kaynaklar: Karasar, N. (2005) Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler, 15. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.

Yardımcı Kaynaklar: Daşdemir, İ. (2016) Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara. Creswell, J. W. (2014) Nitel, Nicel Araştırma Deseni ve Karma Yöntem Yaklaşımları, çev. S. B. Demir, Eğiten Kitap, Ankara. Lawrence, N. (2010) Toplumsal Araştırma Yöntemleri, Nitel ve Nicel Yaklaşımlar, çev. S. Özge), Yayın Odası, İstanbul.
Creswell, J. W. (2009) Research Design: Quantitative, Qualitative, and Mixed Methods Approaches, 3rd Edition, Sage, Thousand Oaks, CA. Seyitoğlu, H. (2003) Bilimsel Araştırma ve Yazma, Gizem Yayınları, İstanbul.

FEL 501 Bilim Felsefesi

Kredi: 3.0 Akts: 6.5

Dersin Amacı: Dersin amacı, lisans eğitimini tamamlamış öğrencileri, belirli bir alanda bilimsel araştırmaya hazırlamaktır. Bu çerçevede öğrencilerin bilim felsefesi cihetinden bilimsel sorunlar ve bunların çözümleri ile ilgili yaklaşımlar konusunda mukayeseli bir görüş oluşturmaları sağlanacaktır.

Dersin İçeriği: Bu derste genel bilim felsefesi, tarih ve edebiyat alanlarını da özellikle dikkate alarak, sosyal bilimlerin felsefi sorunları ile de irtibatlı bir şekilde müzakere edilecektir. Derste bilimsellik ve bunun muhtelif disiplinlerde nasıl gerçekleştiği ele alınacaktır.

Kaynaklar: İlgili Kitaplar ve Makaleler.

FEL 503 Dil Felsefesi

Kredi: 3.0 Akts: 6.5

Dersin Amacı: Ders üzerine odaklanılan konuda katılımcıların derinlemesine bilgi sahibi olmalarını; dil felsefesi alanındaki sorunları kavramalarını; bu sorunların birbirleriyle ve diğer felsefi sorunlarla nasıl ilişkilendiğini fark etmelerini ve ilgilerini çeken bir konuda nitelikli bir çalışma yapabilmelerini gaye edinmektedir.

Dersin İçeriği: Ders özellikle 19. Yüzyıldan itibaren dilin ve anlam kuramlarının felsefenin merkezine yerleşmesi sürecine ve bu minvalde gelişen tartışmaların bir bölümüne odaklanmaktadır. Dersin içeriği odaklanılan alana göre farklılık göstermektedir. Derste ele alınabilecek konuların bir kısmı şu şekilde sıralanabilir: dil felsefesinin felsefenin merkezine yerleşmesine yol açan tarihi arka plan; Humboldt ve dil –kültür bağıntısı; yapısalcı dil kuramları; Peirce’ın pragmatik semiyotik anlayışı; Frege’nin anlam kuramı; Heidegger’in dil ve varlık anlayışı; Cassirer ve sembolik formlar kuramı; Bertrand Russell’ın belirli betimleyiciler kuramı; Viyana Çevresi ve doğrulamacı anlam anlayışı; Witgenstein’ın erken ve geç dönem dil anlayışları; Tarski’nin anlambilimsel doğruluk kuramı ve Davidson’ın anlam kuramı; Kripke’nin sabit gönderim kuramı; Kaplan’ın gösterme terimleri (demonstratives) kuramı; Montague ve doğal dilin mantığı; Quine ve pragmatist dil anlayışı; Austin, Ryle, Grice, Strawson, Searle ve gündelik dil kuramları; çağdaş dilbilim araştırmalarının dil felsefesine etkisi.
Dersin form ve içeriği esas itibariyle hoca ve katılımcı öğrenciler tarafından belirlenir.

Kaynaklar: S. Soames, Philosophy of Language, Princeton University Press, 2010.

J.A. Coffa, The Semantic Tradition from Kant to Carnap: To the Vienna Station, Cambridge University Press, 1991.

Yardımcı Kaynaklar: İ. İnan, Dil Felsefesi, Anadolu Üniversitesi Yayınları, 2011.
(E-öğrenme portalında PDF olarak mevcut.)

  1. A. Çitil, Çağdaş Felsefe I, Anadolu Üniversitesi Yayınları, 2012.
    (E-öğrenme portalında PDF olarak mevcut.)
  2. Dursun, Felsefe ve Matematikte Analitik / Sentetik Ayrımı, Elips Kitap, Ankara, 2004.

FEL590 Yüksek Lisans Tezi

Kredi: 0.0 Akts: 50.0

Dersin Amacı: Öğrencilerin verili sorunlar ve tartışmaları daha yakından tanıyarak, bunlar üzerinden, kendi fikir ve tavırlarını geliştirmelerine yardımcı olmak.

Dersin İçeriği: Çeşitli sorunlar, mevcut tartışmalar dikkate alınarak, öğrencilerin daha fazla katılımını sağlayacak şekilde müzakere edilecektir. Hangi konuların hangi metinler dikkate alınarak tartışılacağı, öğretim üyesi tarafından, katılımcıların ilgileri dikkate alınarak belirlenecektir.

Kaynaklar: İlgili Kitaplar ve Makaleler

FEL 591 Yüksek Lisans Semineri

Kredi: 0.0 Akts: 10.0

Dersin Amacı: Öğrencilerin verili sorunlar ve tartışmaları daha yakından tanıyarak, bunlar üzerinden, kendi fikir ve tavırlarını geliştirmelerine yardımcı olmak.

Dersin İçeriği: Çeşitli sorunlar, mevcut tartışmalar dikkate alınarak, öğrencilerin daha fazla katılımını sağlayacak şekilde müzakere edilecektir. Hangi konuların hangi metinler dikkate alınarak tartışılacağı, öğretim üyesi tarafından, katılımcıların ilgileri dikkate alınarak belirlenecektir.

Kaynaklar: İlgili Kitaplar ve Makaleler

FEL 526 20. Yüzyıl Felsefe Akımları

Kredi: 3.0 Akts: 7.5

Dersin Amacı: 20. yüzyıl felsefesinin temel konuları; özne eleştirisi, dil, etik ve politika. II. Dünya Savaşı sonrası dönemin en belirgin felsefi akımları; varoluşculuk, fenomenoloji, yapısalcılık, postyapısalcılık ve yeni-marksizm

Dersin İçeriği: Ders, öncelikle Çağdaş felsefenin farklı akımlarını ve bu akımlar arasındaki tartışmaları inceleyecektir. Husserl ve Heidegger ile başlayıp, Merleau-Ponty, Levinas, Lévi-Strauss, Althusser, Foucault, Derrida ve Lacan ile günümüze kadar uzanan bu çok yönlü felsefi çalışmalar karşılaştırmalı ve eleştirel bir perspektiften ele alınacaktır. Bu bağlamda, Çağdaş Felsefe, tarihsel çerçevesi içerisinde olaylar, problemler, kopmalar, kesişmeler ağı olarak değerlendirilecektir.

Kaynaklar: Kartezyen Meditasyonlar, Baykuş Felsefe Yazıları Dergisi, Eylül 2010, s. 71-91.

Dermont Moran, Introduction to phenomenology, 124-164

Dermot Moran, Husserl Founder of Phenomenology, 174-233

Heidegger, The Basic Problems Of Phenomenology, s. 15-23, 55-77

Ömer Aygün, “Heidegger’de Varlık Sorusu ve Hakikat Sorunu” Felsefi Düşün-8

Heidegger, Metafizik Nedir?, TFK Yay., s. 7-45,

Deleuze, Bergsonculuk, s. 71-83

Deleuze, Issız Ada ve Diğer Metinler, “Bergson’da Farkın Kavranışı” s. 52-84.

FEL 528 Çağdaş Türk Düşüncesi Semineri

Kredi: 3.0 Akts: 7.5

Dersin Amacı: 20. yüzyılda ortaya çıkan yaklaşımları, olup biten ile irtibatlı bir şekilde kavrayarak, sorunları ve sorunların ele alınış şekillerini eleştirel bir şekilde müzakere etmek. Aydınlar arasında tartışılan sorunlarla genel olarak toplumsal hayatta karşılaşılan sorunlar arasındaki irtibatı keşfederek, bunun üzerinden sorunlarla yüzleşebilmek ve nihayet son asırda düşünce ve fikri faaliyetin karakterini eleştirel bir şekilde keşfetmek.

Dersin İçeriği: Çağdaş Türk Düşüncesi Kavramı; modern ve çağdaş ayrımı; modern, batı, batılılaşma; Türk Düşüncesinde değişen ve değişmeyen; Hayatta merkezin bilgiden iradeye değişmesi; ilimden siyasete geçiş süreci olarak Tanzimat ve I. Meşrutiyet. Siyaset merkezli hayat ve fikir hayatının irtibatı; Siyasetin bir aracı olarak fikir ve siyasetin bir memuru olarak mütefekkir; sanat ve düşünce. Temsil gücü yüksek bürokrat, âlim, düşünür ve şairler: Ahmet Cevdet Paşa, Abdunnafi İffet Efendi, Namık Kemal, Ziya Paşa, Akif Paşa, Said Halim Paşa, Ziya Gökalp, Elmalılı Hamdi Efendi, Fuat Köprülü, Hilmi Ziya Ülken, Peyami Safa, Nurettin Topçu vs.

Kaynaklar:
Andrew Davison, Türkiye’de Sekülarizm ve Modernlik, İstanbul 2002; Hilmi Ziya Ülken, Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi, İstanbul 1979; İsmail Kara, (haz.), Türkiye’de İslamcılık Tüşüncesi, 3 Cilt, İstanbul 1998; Murat Belge (ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, 9 cilt, İletişim yay. 8. Baskı İstanbul 2008; Niyazi Berkes, Türkiye’de Çağdaşlaşma, İstanbul 1988; S. H. Bolay, Türk Düşüncesinde Gezintiler, Ankara 2007.

FEL 523 Osmanlı Düşünce Tarihi

Kredi: 3.0 Akts: 7.5

Dersin Amacı: Osmanlı Düşüncesi hakkında lisans derslerinde verilenin daha da derinleştirilerek, bu alanda akademik çalışma yapacak olanlara destek olmak.

Dersin İçeriği: Osmanlı Düşüncesi Tarihinin şahıslar, dönemler, akımlar, sorunlar ve kavramlar cihetinden müzakere edilmesi. Dersin form ve içeriği hoca ve katılımcı öğrenciler tarafından belirlenir.

Kaynaklar: İlgili Kitaplar ve Makaleler.

 

FEL 527 Fenomenoloji ve Hermeneutik

Kredi: 3.0 Akts: 7.5


Dersin Amacı: “Fenomenoloji ve hermeneutik” dersimiz hem 20. yy’ın bu iki önemli felsefi akımının kendine has özelliklerini anlamayı hem de aralarındaki kurulan bağları araştırma imkânını sağlayacaktır. Yarıyılın ilk kısmı fenomenoloji ağırlıklı olmak üzere, bir yandan Husserl’in düşüncesinin temel ilkelerini ele alacağız, öte yandan bu kısmın sonlarına doğru fenomenolojiden hermeneutiğe geçiş sorusunu sorup, bu geçişin zorunlu bir gelişim mi yoksa bir dönüm noktası mı olduğunu ele alacağız. Bu bağlamda fenomenoloji ile hermeneutik arasındaki ikili ilişkiyi değerlendirme üçüncü öğeyi oluşturan metafiziğe de değinmeyi gerektirecektir. Zira metafizik her ikisinde hem kopmak istedikleri hem de bir şekilde canlandırdıklar bir gelenektir. Dolayısıyla daha genel olarak dersimiz fenomenoloji-hermeneutik ilişkisini sürekli metafizikle yüzleşme bağlamında ele alacaktır.

 

Dersin İçeriği: Hermeneutik ağırlıklı olacak olan yarıyılın ikinci kısmında ise, Heidegger, Gadamer ve Ricoeur’de fenomenoloji ile hermeneutik arasındaki bağı sorgulayacağız. Heidegger’in Husserl eleştirisinden sonra, Gadamer ve Ricoeur’le fenomenolojik bir hermeneutikle hermeneutik bir fenomenoloji arasındaki farka değineceğiz. Dersin genel çizgisi özne ile varlık arasındaki öncelik tartışması ve daha genel olarak ontoloji ve epistemoloji karşılaşmasından oluşacaktır. Bu baglamda yorumlamada öznellik/nesnellik tartışması derste sürekli karşımıza çıkacaktır. Bu şekilde, bu üç felsefecinin aynı fenomenoloğu nasıl farklı şekillerde okuduklarını ve anladıklarını ele almak ayrıca bir hermeneutik sorun olarak ele alınacaktır.

 


Kaynaklar: E. Husserl, Fenomenoloji üzerine beş ders, çev. H. Tepe, Ankara, Bilim ve Sanat Yayınları, 1997.

  1. Husserl, Avrupa insanlığının krizi ve felsefe, çev. A. Sabuncuoğlu, Ö. Sözer, İstanbul, Afa Yayınları, 1994.
  2. Husserl, Kesin bir ilim olarak felsefe, çev. T. Mengüşoğlu, İstanbul, Yapı ve Kredi Bankası, 1995.
  3. Heidegger, Metafizik nedir, çev. Y. Örnek, 2. bs., Ankara, Türkiye Felsefe Kurumu, 1994.
  4. Heidegger, Özdeşlik ve ayrım, çev. N. Aça, Ankara, Bilim ve Sanat Yayınları, 1997.
  5. Heidegger, Varlık ve zaman, çev. A. Yardımlı, İstanbul, İdea Yayınevi, 2004.
  6. G. Gadamer, Hakikat ve Yöntem I, çev. H. Arslan, İ. Yavuzcan, Istanbul, Paradigma Yay., 2008.
  7. G. Gadamer, Hakikat ve Yöntem II, çev. H. Arslan, İ. Yavuzcan, Istanbul, Paradigma Yay., 2009.

Gadamer, “Hermeneutik Problemin Evrenselliği”, p. 61-72, in Hermeneutik ve Hümaniter

Disiplinler, der. ve çev. H. Arslan, Istanbul, Paradigma Yay., 2002.

  1. Ricoeur, “Anlamlı Eylemi Bir Metin Gibi Görmek”, s. 27-44, in P. Rabinow, W. M. Sullivan (yay.), Toplum Bilimlerinde Yorumcu Yaklaşım, çev. T. Parla, Istanbul, Hürriyet Vakfı Yay., 1990.
  2. Ricoeur, Yoruma Dair. Freud ve Felsefe, çev. N. Alpay. Istanbul, Metis Yay., 2007.
  3. Ricoeur, Yorumların Çatışması. Hermenoytik Üzerine Denemeler, çev. H. Arslan. Istanbul,

Paradigma Yay., 2009.

  1. Ricoeur, Zaman ve Anlatı: Bir, Iki ve Üç, çev. M Rifat, Istanbul, Yapı Kredi Yay, 2007, 2011 ve 2012.

 

Yardımcı Kaynaklar: Ö. Sözer, Edmund Husserl’in fenomenolojisi ve nesnelerin varlığı, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, 1976.

  1. İnam, Edmund Husserl'de mantık, yay. haz. Y. Aktay, Ankara, Vadi Yayınları, 1995.
  2. Küçükalp, Husserl, İstanbul, Say Yayınları, 2006.
  3. Steiner, Heidegger, çev. S. Kalkan, Ankara, Vadi Yayınları, 1996.
  4. Çüçen, Heidegger'de varlık ve zaman, Bursa, Asa Kitabevi, 1997.
  5. Mulhall, Heidegger ve ‘Varlık ve zaman’, çev. K. Öktem, İstanbul, Sarmal Yayınevi, 1998.
  6. İyi, Martin Heidegger’de insan sorunu, Bursa, Asa Kitabevi, 2003.
  7. Arslan (der. ve çev.), Hermeneutik ve hümaniter disiplinler: Gadamer-Habermas, Gadamer

Ricoeur, Gadamer-Derrida tartışması, İstanbul, Paradigma Yayınları, 2002.

  1. Tatar, “Hans-Georg Gadamer ve Hakikat ve Yöntem (Wahrheit und Methode) Adlı Eseri”,

Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, n° 12-13, 2001, s. 277-306.

  1. Atari, “Gadamer’in Yorumlama ve Hakikat Teorisi”, Dîvân, n° 8, 2000-2001, s. 63-76.
  2. Alpyağıl, Türkiye’de otantik felsefe yapabilmenin imkânı ve din felsefesi: Paul Ricoeur örneği üzerinden bir soruşturma, İstanbul, İz Yayıncılık, 2010.
  3. Abel, J. Poree, Ricoeur sözlüğü, çev. A. Altınörs, İstanbul, Say Yayınları, 2011.
  4. Göka, A. Topçuoğlu, Y. Aktay, Önce Söz Vardı. Yorumsamacılık Üzerine bir Deneme, Ankara, Vadi yay, 1999.
  5. Bilen, Çağdaş Yorumbilim Kuramları. Romantik, Felsefi, Eleştirel Hermeneutik, Ankara, Kitâbiyât, 2002.
  6. E. Palmer, Hermenötik, çev. İ. Görener, 3. bs, Istanbul, Ağaç Yay., 2008.
  7. Tatar, Felsefi Hermenötik ve Yazarın Niyeti. Gadamer versus Hirsch, Ankara, Vadi Yay., 1999.
  8. Tatar, Hermenötik, Istanbul, İnsan Yay., 2004.
  9. Görgün, Anlam ve Yorum, İstanbul, Gelenek Yay., 2003
  10. Özlem, Metinlerle Hermeneutik (Yorumbilgisi) Dersleri I ve II, İstanbul, İnkılâp Yay., 1996.

 

FEL 529 Felsefe Semineri

Kredi: 3.0 Akts: 7.5

Dersin Amacı: Bugün içinde bulunduğumuz çağın en belirgin özelliği insanın kurduğu yeni dünyanın ekonomik, sosyal, politik ve çevresel olarak devamlı bir kriz içinde olmasıdır. Gelgelelim, bu krizi neyin tam olarak tanımladığı konusunda fikir ayrılıkları mevcuttur ve söz konusu krizin farklı boyutlarını betimleme ve yorumlama görevi tüm sosyal bilimlerin olduğu kadar felsefenin de sorumluluğu altındadır.

Dersin İçeriği: Bu bağlamda kriz fikrini fenomenolojik ve ontolojik bir sorun olarak ele almış iki düşünürü, Husserl’i ve Heidegger’i karşı karşıya getireceğiz. Husserl’in Kesin bilim olarak Felsefe ve Avrupa Bilimlerinin Krizi ve Transandantal Felsefe, Heidegger’in Varlık ve Zaman ve Tekniğe İlişkin Sorgulama eserlerinden yola çıkarak kriz fikrine getirdikleri yaklaşımları karşılaştıracağız. Şu halde her iki filozofa da ortak sorularla başlamak yerinde olacaktır: İnsanı şeyleştirmek yerine, insan olarak, kendisinden itibaren nasıl düşünebiliriz? Eğer insanın kendine has özelliği hakikat içinde var olma imkânı ise, bu imkân neyin üzerinde temellenir?

Kaynaklar: Martin Heidegger Hümanizm Üzerine, TFK, Avrupanın Krizi, Dost, Kriz ve Barbarlık s. 74-86, Avrupa’nın Krizi Karşısından Fenomenolojinin Durumu, 101-116, Robert Bernasconi, Levinas Okumaları, Pinhan, Hegel’in Bütünlüğünün ve Heidegger’in Sonluluk felsefesinin ötesinde, s. 215-232, Kimin Önünde ve Neden? S. 139-16, Etik ve Politik olanın kesişimi, 33-52, Yersiz Yurtsuzlaşma, s. 75-97.

 

FEL 531 Zihin Felsefesi

Kredi: 3.0 Akts: 7.5

Dersin Amacı: Dersin amacı öğrencinin alanın temel kavramlarıyla ve fikirleriyle tanışmasını sağlamaktır.

Dersin İçeriği: Alanın temel metinleri incelenecek ve tartışılacaktır.

Kaynaklar: Hegel, selected texts

Daniel Dennett, selected texts

Antonio Damasio, selected texts

Catherine Malabou, selectd texts.

 

FEL 553 Sosyal Felsefe

Kredi: 3.0 Akts: 7.5


Dersin Amacı: Bu dersin amacı doktora öğrencilerinin toplum ve siyaset felsefesinin temelleri hakkında üst seviyede bilgi sahibi olmalarını, alanın temel ve en önemli filozoflarına referansla tartışabilmelerini sağlamaktır.


Dersin İçeriği: Toplum ve siyaset felsefesinin önemli düşünürlerinden çeşitli metinler derste çözümlenecek ve tartışılacaktır.

 

Kaynaklar: Descartes, Rules for the Direction of the Mind

Kant, Critique of Pure Reason, selected chapters

Hegel, The Difference Between Fichte's and Schelling's Systems of Philosophy

Hegel, selected texts

Marx, The Jewish Question

Durkheim, Rules of the Sociological Method

Weber, Objectivity in Social Sciences

Horkheimer, Traditional and Critical Theory

Heidegger, selected texts

Foucault, selected texts

 

FEL 502 Klasik İslam Düşüncesi Metinleri

Kredi: 3.0 Akts: 7.5


Dersin Amacı: Klasik İslam düşüncesi ile metinler üzerinden irtibat kurarak, müellif ve metinler ile eleştirel bir şekilde irtibat kurmak; katılımcıların sorular ve sorunları bağlam içi ve bağlam dışı yorumlama becerilerini geliştirmektir.


Dersin İçeriği: Derste, klasik İslam düşüncesinden temsil gücü yüksek metinler seçilerek, tarihi ve sistematik cihetlerden eleştirel bir şekilde müzakere edilecektir. Dersin form ve içeriği hoca ve katılımcı öğrenciler tarafından belirlenir.

 

Kaynaklar: Gazali, Mişkatü’l-Envar; Her dönem Öğretim Üyesi ve katılımcı öğrencilerin ilgisine bağlı olarak yeniden belirlenir); İbn Sina, Risale fi Mahiyeti’l-Işk.

FEL 506 Çağdaş Felsefe Sorunları

Kredi: 3.0 Akts: 7.5


Dersin Amacı: Günümüzde felsefecilerin tartıştığı aktüel sorunlar ve yaklaşımlar konusunda doğrudan bilgi sahibi olmak.


Dersin İçeriği: Günümüzde Felsefe içerisinde tartışılan birçok konu, dersi verecek olan hoca ve katılacak olan öğrencilerin ilgisi çerçevesinde belirlenerek, tartışılacaktır.

 

Kaynaklar: The Problems of Contemporary Philosophy by Livingstone & Cutrofello.

 

FEL 522 17. ve 18. Yüzyıl Mukayeseli Felsefe Tarihi

 

Kredi: 3.0 Akts: 7.5


Dersin Amacı: Osmanlı Düşüncesi hakkında lisans derslerinde verilenin daha da derinleştirilerek, bu alanda akademik çalışma yapacak olanlara destek olmak.


Dersin İçeriği: Osmanlı Düşüncesi Tarihinin şahıslar, dönemler, akımlar, sorunlar ve kavramlar cihetinden müzakere edilmesi. Dersin form ve içeriği hoca ve katılımcı öğrenciler tarafından belirlenir.


Kaynaklar: İlgili Kaynak.

 

FEL 521 Klasik Batı Felsefesi Metinleri

 

Kredi: 3.0 Akts: 7.5

Dersin Amacı: Ders, katılımcıların seçilen filozofun metinlerinde ele aldığı meseleler, bu meselelere yaklaşım biçimi, düşünsel kariyeri boyunca geçtiği aşamalar ve diğer filozofların görüşlerine yönelik değerlendirmeleri hakkında birinci elden metinleri okuyarak bir görüş oluşturmalarını amaçlamaktadır. Dersin nihayetinde katılımcıların söz konusu filozofun diğer metinlerini kendi başlarına okuyabilmeleri için gerekli kavramsal ve yöntemsel donanımı haiz olmaları hedeflenmektedir.


Dersin İçeriği:
Ders, dersin başlığında adı geçen filozofun eserlerinin bir bölümünün ayrıntılı bir surette okunması ve eleştirel bir gözle değerlendirilmesi amacıyla tasarlanmıştır.


Kaynaklar: Ders her açıldığında farklı metinler seçilecektir!

 

FEL 524 Varlık Felsefesi

Kredi: 3.0 Akts: 7.5


Dersin Amacı: Ders Batı düşüncesinde ortaya konulan farklı varlık anlayışlarına ve varlığı varlık olarak konu edinen felsefe alanı olarak ontolojiye bir giriş amacını taşımaktadır. Bu bağlamda “varlığın ilkeleri/yasaları”,“varlığa geliş”,“varolanın özdeşliği”,“varolanın bireyselleşmesi”, “varolanın unsurları”, “töz”, “özler ve öznitelikler”, “ilinekler”, “tümellerin varlığı”, “varlık katmanları”, “sonluluk ve sonsuzluk”, “uzay ve zaman”, “devinim ve durağanlık”, “birlik ve çokluk”, “aynılık ve farklılık”, “nedensellik”, “belirlenim”, “nelik ve varoluş”, “zorunluluk”, “olanaklılık” ve “olasılık” v.b. kavramlar tartışmaya açılacaktır.

Bu itibarla ders bir metaphysica generalis dersidir. Ruh, Evren ve Tanrı temalarını ele alan bir metaphysica specialis (bir teoloji, kozmoloji ya da rasyonel psikoloji) dersi değildir.

 

Dersin İçeriği: Parmenides’in varlık anlayışı, Platon ve idea olarak varlık; Aristoteles’in töz anlayışı; Kant ve metafiziğin elenmesi; tümellere ilişkin gerçekçi, kavramcı ve adcı kuramlar; trop adcılığı; trop adcılığına göre somut nesne kategorisinin türetilmesi; somut nesnelerin özdeşliği ve değişimi; McTaggart’ın zamanın gerçek olmayışına ilişkin kanıtlaması; olanaklı dünyalar.


Kaynaklar: Platon, Sofist, çev. Cenap Karakaya, Sosyal Yayınlar, İstanbul, 2000; Alexandre Koyré, Kapalı Dünyadan Sonsuz Evrene, çev. Aziz Yardımlı, İdea Yayınları, İstanbul, 1998; Aristoteles, Metafizik, çev. Ahmet Arslan, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1985-1993; I. Kant, Gelecekte Bir Bilim Olarak Ortaya Çıkabilecek Her Metafiziğe Prolegomena, çev.Ionna Kuçuradi ve Yusuf Örnek, Türkiye Felsefe Kurumu, Ankara, 1995; Kripke, Saul A., Adlandırma ve Zorunluluk, Çev. Berat Açıl, Litera Yayınları, İstanbul 2005; M. L. Loux (ed.), Metaphysics: Contemporary Readings, Second Edition, Routledge, 2008; M. L. Loux, Metaphysics: A Contemporary Introduction, Third Edition, Routledge, 2006. ; McTaggart, J.E., Zamanın Gerçekdışılığı, çev. Nil Şimşek, Kutatgubilig 17, İstanbul, Mart 2010; McTaggart, J.E., Zamanın Gerçekdışılığı, çev. Nil Şimşek, Kutatgubilig 17, İstanbul, Mart 2010. ; Platon, Parmenides, çev. Saffet Babür, 2. Baskı, İmge Yayınevi, Ankara, 1996; Platon, Sofist, çev. Cenap Karakaya, Sosyal Yayınlar, İstanbul, 2000; Platon, Şölen, çev. Azra Erhat ve Sabahattin Eyüboğlu, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1995; Teo Grünberg ve Grünberg, David, Metafizik, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir, 2010; Teo Grünberg ve Grünberg, David, Metafizik, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir, 2010; W. Kranz, Antik Felsefe: Metinler ve Açıklamalar, çev. Suad Y. Baydur, Sosyal Yayınlar, 1984.

 

FEL 530 Tasavvuf Düşüncesi

Kredi: 3.0 Akts: 7.5

Dersin Amacı: Tasavvuf düşüncesi konusunda ana hatları ile tarihi ve sistematik bilgiye sahip olmak; alanın önde gelen temsilcileri, meseleleri ve ıstılahlarını tanıtmak.

Dersin İçeriği: Tasavvuf düşüncesini, tarihi ve sistematik cihetlerden ele alarak, bu alanın önde gelen temsilcileri, meseleleri, temel ıstılahları ve yönelişlerini ortaya koymak.

Kaynaklar: İlgili Kitaplar ve Makaleler.

 

DOKTORA

FEL 600 Bilimsel Araştırma Teknikleri ve Yayın Etiği

Kredi: 1.0 Akts: 2.0

Dersin Amacı: Bu dersin amacı bilimsel araştırmanın ayırt edici özelliklerini ifade etmek, bilimsel araştırma sürecini incelemek, belli başlı bilimsel araştırma yöntemlerini gözden geçirmek ve katılımcıların belirli bir konu hakkında araştırma yapabilmeleri için gereken araştırma sorusu bulma, hipotez kurma, kavramsallaştırma, ölçme, veri toplama, veriyi değerlendirme, yorumlama ve rapor yazma tekniklerini öğrenmelerini sağlamaktır. Bu derste ayrıca araştırma etiği ve yayın etiği konuları ele alınarak en sık karşılaşılan etik ihlalleri ve bunları önleme yöntemleri hakkında katılımcılara farkındalık kazandırılması arzu edilmektedir.

Dersin İçeriği: Bilimsel bir araştırmanın vasıfları, temel kavramları, aşamaları, kullanılabilecek nitel ve nicel teknikler; bilimsel araştırma ve yayın etiğine ilişkin dikkat edilmesi gereken hususlar ve uyulması beklenen kurallar

Kaynaklar: Karasar, N. (2005) Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler, 15. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.

Yardımcı Kaynaklar: Daşdemir, İ. (2016) Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara. Creswell, J. W. (2014) Nitel, Nicel Araştırma Deseni ve Karma Yöntem Yaklaşımları, çev. S. B. Demir, Eğiten Kitap, Ankara. Lawrence, N. (2010) Toplumsal Araştırma Yöntemleri, Nitel ve Nicel Yaklaşımlar, çev. S. Özge), Yayın Odası, İstanbul.
Creswell, J. W. (2009) Research Design: Quantitative, Qualitative, and Mixed Methods Approaches, 3rd Edition, Sage, Thousand Oaks, CA. Seyitoğlu, H. (2003) Bilimsel Araştırma ve Yazma, Gizem Yayınları, İstanbul.

FEL 607 Felsefe Sorunları

Kredi: 3.0 Akts: 7.0

Dersin Amacı: Fenomenolojik yöntemler ve çeşitli fenomenolojik felsefe gelenekleri güncel krizlerin sosyal, politik ve ekonomik karmaşık boyutlarını anlamamıza yardımcı olabilir mi? Söz konusu krizler aynı yapıya mı sahipler yoksa bütünüyle özdeş olmasalar da aralarında özel bir bağdan bahsedilebilir mi? Bu bizi daha temel bir soruya götürür: Aslında tüm bu sınırları belli krizlerin altında yatan temel bir krizden söz edebilir miyiz? Eğer bu kriz nihaî olarak rasyonelliğin krizi ise, bu temel kriz felsefe ile ilgili olması bakımından, deyim yerindeyse, felsefenin krizi olmaz mı? Kriz üzerine felsefî düşünüm kaçınılmaz olarak felsefenin bizzat kendisi, statüsü, kendi krizini betimleme imkânı ve bu krize çare olma becerisi üzerine düşünüme yol açmaz mı?

Dersin İçeriği: Derste öncelikle Husserl’in “kriz” kavramı açıklanacak. Husserl birbirlerinden açıkça ayrı olsalar da yine de bir şekilde birbirlerine bağlı üç krizden söz eder: Bunlar, doğa ve insan bilimleri olarak bilimler krizi; özel bir bilim olarak felsefenin krizi ve anlamın krizi ile birlikte gelen kültür krizidir. Husserl’in kriz fikrini açıkladıktan sonra, Heidegger’in Husserl ile girdiği diyalog kriz ve Ge-stell fikirlerinin karşılıklı bağlantıları içinde ortaya konacaktır.

Kaynaklar:

-Husserl, Kesin Bilim Olarak Felsefe, TFK, 2007

-Avrupa’nın Krizi, Fenomenolojik Sorun Olarak Avrupa’nın Dönüşümü, Dost, 2007

-Bossert, Philip J. ‘’A Common Misunderstanding Concerning Husserl's Crisis Text’, Philosophy and Phenomenological Research, Vol. 35, No. 1 (Sep., 1974), pp. 20-33

-Buckley, R. Philip. Husserl, Heidegger, and the Crisis of Philosophical Responsibility, Phaenomenologica 125 (Dordrecht: Kluwer, 1992).

-Carr, David. Phenomenology and the Problem of History: A Study of Husserl’s Transcendental Philosophy (Evanston, Ill: Northwestern University Press, 1974)

-Derrida, Jacques. Edmund Husserl’s Origin of Geometry. An Introduction. Trans. J.P. Leavey and D.B. Allison. Sussex: Harvester Press, 1978.

-Dodd, James. Crisis and Reflection: An Essay on Edmund Husserl’s Crisis of the European Sciences (Dordrecht: Kluwer/Springer 2004)

- Kurtar, Senem, Heidegger ve Poetik Düşünme. Ankara: Pharmakon, 2014.

FEL 609 Dönemleri İçinde Büyük Filozoflar I

Kredi: 3.0 Akts: 7.0

Dersin Amacı: Bu dönemin “Dönemleri İçinde Büyük Filozoflar” dersinde Gadamer’in Hakikat ve Yöntem kitabını okuyacağız. Kıta Avrupa felsefesinde merkezi bir yer edinmiş felsefi hermeneutiğin kurucularından sayılabilecek olan Gadamer’in düşüncelerinin önemi tartışılmaz. Onun özellikle ilgi çekici boyutu, Heidegger’in etkisi altında bir anti-kartezyenizm oluşturmasıdır ve bu özne karşıtı görüşlerini hermeneutik felsefe çerçevesinde geliştirmesidir. Hem Gadamer, ortaçağ felsefesiyle radikal kopukluk iddiasında bulunan Descartes’tan gelen modernist felsefeyi eleştiriyor hem de, daha genel olarak, daima gelenekle bir diyalog içerisinde olmayı öngörüyor. Bu şekilde, oluşturduğu hermeneutik kuramla, Gadamer, aynının sonsuz ve farklı tekrarı sorusunu soruyor.

Dersin İçeriği: Gadamere göre her düşünce zorunlu olarak belli bir ortamın etkisi altında ise, bu kural Gadamer’in kendi görüşleri için de önemlidir. Bu anlamda, onun felsefesini oluşum süreci çerçevesinde, yani temel eserini yakından okuyarak tanımak özellikle faydalı olabilir. Zira sanattan dile, eserin iç gelişimi Gadamer’in düşüncelerini serüveni açısından özel bir anlam taşımaktadır. Ayrıca, böyle bir eseri yakından okuyup, yorumlamak, dilsel ifadeye, okumaya, anlamaya son derece önem veren bir felsefi ekolü keşif etmeye özellikle uygun gözükmektedir.

Kaynaklar:


- H.-G. Gadamer, Hakikat ve Yöntem I, çev. H. Arslan, İ. Yavuzcan, İstanbul, Paradigma, 2008.
- H.-G. Gadamer, Hakikat ve Yöntem II, çev. H. Arslan, İ. Yavuzcan. İstanbul, Paradigma, 2009.
- H.-G. Gadamer, Truth and Method, çev. J. Weinsheimer ve D. G. Marsh, London/New-York, Continuum,2004.

- H.-G. Gadamer, Güzelin Güncelliği. Bir Oyun, Sembol ve Festival Olarak Sanat, çev. F. Tepebaşlı. Konya, Çizgi, 2005.

- H.-G. Gadamer, “Hermeneutik Problemin Evrenselliği”, Hermeneutik ve Hümaniter Disiplinler: Gadamer-Habermas, Gadamer-Ricoeur, Gadamer-Derrida tartışması, der. ve çev. H. Arslan, Istanbul, Paradigma Yay., 2002, s. 61-72.

- H.-G. Gadamer, “Dilthey’ın Tarihselciliğin Güçlüklerinde Dolanışı”, Hermeneutik (Yorumbilgisi) Üzerine Yazılar, der. ve çev. D. Özlem. Ankara, Ark, 1995, s. 151-187.

- H.-G. Gadamer, “Hermeneutik”, s. 9-28, in Hermeneutik (Yorumbilgisi) Üzerine Yazılar, der. ve çev. D. Özlem. Ankara, Ark, 1995.

- H.-G. Gadamer, “Hermeneutik ve Logosentrizm”, Hermeneutik ve Hümaniter Disiplinler: Gadamer-Habermas, Gadamer-Ricoeur, Gadamer-Derrida tartışması, der. ve çev. H. Arslan. Istanbul, Paradigma, 2002, s. 329-343.

- H.-G. Gadamer, “Insan ve dil”, Felsefi Fragmanlar: Hakikat Nedir?, der. ve çev. M. Beyaztaş, Efkâr Yayınları, İstanbul 2004, s. 119-121.

- H.-G. Gadamer, “Eleştirmenlerime Cevap”, Hermeneutik ve Hümaniter Disiplinler: Gadamer-Habermas, Gadamer-Ricoeur, Gadamer-Derrida tartışması, der. ve çev. H. Arslan. Istanbul, Paradigma, 2002, s. 259-282.

- H.-G. Gadamer, “Metin ve Yorum”, Hermeneutik ve Hümaniter Disiplinler: Gadamer-Habermas, Gadamer-Ricoeur, Gadamer-Derrida tartışması, der. ve çev. H. Arslan. Istanbul, Paradigma, 2002, s. 284-319.

- H.-G. Gadamer, “Hermeneutik Refleksiyonun Kapsamı Ve Fonksiyonu”, Retorik, Hermeneutik Ve Sosyal Bilimler, der. ve çev. H. Aslan, Paradigma Yay., 2002, s. 1-22.

- H.-G. Gadamer, “Tarih Bilinci Sorunu”, s. 79-106, in P. Rabinow, W. M. Sullivan (eds.), Toplum Bilimlerinde Yorumcu Yaklaşım, çev. T. Parla. Istanbul, Hürriyet Vakfı Yay., 1990.

Yardımcı Kaynaklar:

- H. Arslan (der. ve çev.), Hermeneutik ve hümaniter disiplinler: Gadamer-Habermas, Gadamer-Ricoeur, Gadamer-Derrida tartışması, İstanbul, Paradigma Yayınları, 2002.

- O. Bilen, Çağdaş yorumbilim kuramları: romantik felsefi eleştirel hermeneutik, Ankara, Kitabiyat, 2002.

- B. Tatar, Felsefi hermenötik ve yazarın niyeti, Ankara, Vadi Yayınları, 1999.
- R. E. Palmer, Hermenötik, çev. İbrahim Görener, İstanbul, Anka Yayınları, 2002.
- E. Göka, A. Topçuoğlu, Y. Aktay, Önce söz vardı: yorumsamacılık üzerine bir deneme, Ankara, Vadi Yayınları, 1996.

- M. Ulukütük, Anlama ve Gelenek, Istanbul, Bilsam Yay., 2013.

- B. Tatar, “Hans-Georg Gadamer ve Hakikat ve Yöntem (Wahrheit und Methode) Adlı Eseri”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, n° 12-13, 2001, s. 277-306.

- F. Mclean, “Yaşayan Düşünce Olarak Gelenek: Hans-Georg Gadamer”, çev. H. Fidan, Bilimname: Düşünce Platformu, 2004/3, cilt: II, sayı: 6, s. 23-40.

- S. Coşkun, “Gadamer’de Hermeneutik Yöntem” Kaygi, 2009/12, s. 27-37.
- F. Taşçıer, “Gadamer ve Tarih Bilinci Sorunu”, Ethos, Ocak 2013, 6(1), s. 63-85.

FEL 606 Dönemleri İçinde Büyük Filozoflar II

Kredi: 3.0 Akts: 7.0

Dersin Amacı: Dersimizin temel konusu Aristoteles’te theoria kavramından oluşmaktadır. Temaşa anlamına gelen theoria Aristoteles’te ruhun en yüksek faaliyetidir. Dersimiz bu bağlamda iki amacı göz önünde tutacaktır: hem temaşayı özerk bir konu olarak incelemek, hem de temaşa sorunsalıyla diğer temel konuları ele almak. Göreceğimiz gibi Aristoteles’te theoria mistik bir boyut içermemekle birlikte, akletmenin özünü oluşturur: düşünmek her şeyden önce dışsal bir nesneye bakmaktır. Bu bağlamda amacımız aynı zamanda Antik düşüncede intellect’in mahiyetini ve modern düşünceyle temel farklılıklarını görme imkânı da sunacaktır. Bir taraftan temaşanın mahiyetini ve felsefi zenginliği incelemek gerekecektir: Temaşa nedir? Ne anlamda aklî bir faaliyettir? Akletmek insanı aşan tanrısalın temaşası olması aklın mahiyetini ne şekilde etkiler? Bu temaşanın nesnesi tam olarak nedir: Tanrı, tanrısal şeyler, Varlık, ilk nedenler, ilk muharrik, vs.? Aristoteles’in hem faaliyet olarak hem de başka hiçbir eylem gerektirmeyen özerk bir faaliyet olarak sunduğu bu temaşa, pratik hayattan, ahlaki eylemlerden tamamen kopuk mudur? Başka bir ifadeyle insan temaşada bulunmayı nasıl öğrenir?

Dersin İçeriği: Bu son soru ele alacağımız ikinci boyuta geçme vesilesi oluşturur. Aristoteles’in özellikle Nikomakhos’a Etik kitabında sergilediği theoria kuramı nasıl onun ahlak felsefesiyle iç içeyse, benzer şekilde aslında temaşa kuramı Aristoteles’in ele aldığı tüm konularda farklı biçimlerde karşımıza çıkar. Aristoteles’in düşüncesinin teleolojik yapısını göz önünde bulundurursak bu durum hiç de şaşırtıcı değildir, zira temaşa felsefe faaliyetinin yegâne hedefini oluşturur. Ve bu tespit, theoria kavramının semantik zenginliği ve felsefeci tarafından farklı kullanımlarıyla da desteklenmektedir. Temaşa ahlak felsefesini ve onun vesilesiyle ulaştığımız mutluluk kuramını da ele almaya götürecektir. Sanat felsefesinde, ruhun arınması güzelin temaşası sayesinde mümkündür. Epistemolojik düşüncesinde temaşa gayesi aklın – hem insanı hem ilahi – paradoksal yapısını sergiler, zira insanın gerçek kişiliğini ona aşkın olan oluşturur. Bu da bizi Aristoteles’te ruhun mahiyetini incelemeye götürecektir. Diğer taraftan ilk muharrikin temaşası, teoloji ve metafiziğin de doğrudan konusudur. Ve ilk muharrik aynı zamanda ilk neden olduğuna göre, bu temaşanın ne anlamda tüm nedenlerin ve genel olarak doğanın temaşasından veya bilgisinden kopuk olmadığını göreceğiz. Dersimizin ilk kısmı ahlak ve estetik boyuta, ikinci kısmı ise epistemolojik ve metafizik boyutlara yoğunlaşacaktır. Son olarak, hem Aristoteles’in takipçileri Plotinus ve İbn Sina ile hem de çağdaş fenomenolojiyle – özellikle Heidegger ve Gadamer – Aristoteles’in bu bağlamda farklı okuma ve ondan etkilenme yolları ele alınacaktır.

Kaynaklar:

Metafizik, çev. Ahmet Arslan, İstanbul: Sosyal Yayınlar, 1996. - Nikomakhos’a Etik, çev. Saffet Babür, Ankara: Ayraç Yayınevi, 1997. - Poetika, çev. Ismail Tunalı, Istanbul: Remzi Kitabevi, 1987. - Retorik, çev. Mehmet H. Dogan, Istanbul: Yapı Kredi Yay., 1995. - Fizik, çev. Saffet babür, Istanbul: Yapi Kredi Yay., 2001. - Organon 1-5, çev. H. Ragip Atademir, Istanbul: Bari Klasikleri, MEB, 1989-1996. - Politik, çev. Mete Tunçay, Istanbul: Remzi Kitabevi, 1975.

FEL 602 Doktora Semineri

Kredi: 0 Akts: 2.0

Dersin Amacı: Öğrencilerin verili sorunlar ve tartışmaları daha yakından tanıyarak, bunlar üzerinden, kendi fikir ve tavırlarını geliştirmelerine yardımcı olmak.

Dersin İçeriği:  Çeşitli sorunlar, mevcut tartışmalar dikkate alınarak, öğrencilerin daha fazla katılımını sağlayacak şekilde müzakere edilecektir. Hangi konuların hangi metinler dikkate alınarak tartışılacağı, öğretim üyesi tarafından, katılımcıların ilgileri dikkate alınarak belirlenecektir.

Kaynaklar: İlgili Kitaplar ve Makaleler.

 

FEL 690 Doktora Tezi

Kredi: 0 Akts: 180

Dersin Amacı: Öğrencilerin verili sorunlar ve tartışmaları daha yakından tanıyarak, bunlar üzerinden, kendi fikir ve tavırlarını geliştirmelerine yardımcı olmak.

Dersin İçeriği: Çeşitli sorunlar, mevcut tartışmalar dikkate alınarak, öğrencilerin daha fazla katılımını sağlayacak şekilde müzakere edilecektir. Hangi konuların hangi metinler dikkate alınarak tartışılacağı, öğretim üyesi tarafından, katılımcıların ilgileri dikkate alınarak belirlenecektir.

Kaynaklar: İlgili Kitaplar ve Makaleler.

 

FEL 621 Bilimde Teori ve Temsil

Kredi: 3.0 Akts: 7.0

Dersin Amacı: Dersin amacı, lisans eğitimini tamamlamış öğrencileri, belirli bir alanda bilimsel araştırmaya hazırlamaktır. Bu çerçevede öğrencilerin bilim felsefesi cihetinden bilimsel sorunlar ve bunların çözümleri ile ilgili yaklaşımlar konusunda mukayeseli bir görüş oluşturmaları sağlanacaktır.

Dersin İçeriği: Bu derste genel bilim felsefesi, tarih ve edebiyat alanlarını da özellikle dikkate alarak, sosyal bilimlerin felsefi sorunları ile de irtibatlı bir şekilde müzakere edilecektir. Derste bilimsellik ve bunun muhtelif disiplinlerde nasıl gerçekleştiği ele alınacaktır.

Kaynaklar: Scientific Representation, Bas Van Fraassen.

 

FEL 623 Düşünce Tarihi Nasıl Yazılır?

Kredi: 3.0 Akts: 7.0

Dersin Amacı: Düşünce tarihi ve tarih yazımı alanında araştırma yapmak

Dersin İçeriği: Düşünce tarihi ve tarih yazımı

Kaynaklar: İlgili kitaplar ve makaleler.

 

FEL 622 Şiir ve Felsefe

Kredi: 3.0 Akts: 7.0

Dersin Amacı: Platon Homeros’u “taklitçilikle” suçlayarak şiiri ideal devletinden kovduğundan beri şiir ve felsefe arasındaki gerilim kendini hissettirmiştir. Bu ders, hayli tartışmalı bu ilişkiyi yeniden düşünerek sorgulama amacı taşımaktadır.

Dersin İçeriği: Şiirle akletmenin mümkün olup olmadığına dair bu sorgulamanın dil, mantık ve poetika üçlüsü üzerinden yapılması planlanmıştır. Bu bağlamda tartışma zeminimiz, sanat felsefesinin ilk yapıtı kabul edilen Aristoteles’in Poetika’sı ve onun Farabi, İbn Sina ve İbn Rüşd tarafından alımlanışı olacaktır. Aristoteles’i şerh ederken, İslam filozoflarıyla birlikte peşine düşeceğimiz soru esas itibariyle şu olacak: Şiir dilinin mantıksal statüsü nasıldır ve şiirsel kıyasın [poetic syllogism] imkânı nedir?

Kaynaklar: Aristoteles, Poetika, çev. Nazile Kalaycı, Bilim ve Sanat, 2005. Salim Kemal, The Philosophical Poetics of Alfarabi, Avicenna and Averroës, Routledge, 2003.

Yardımcı Kaynaklar:

  1. Aristoteles, Poetika, çev. İsmail Tunalı, Remzi Kitabevi, 1983.
  2. Aristoteles, Poetika, çev. Nazile Kalaycı, Bilim ve Sanat, 2005.
  3. Salim Kemal, The Poetics of Alfarabi and Avicenna, Brill, 1991.
  4. Salim Kemal, The Philosophical Poetics of Alfarabi, Avicenna and Averroës, Routledge, 2003.
  5. Platon, Devlet, çev. Sabahattin Eyüboğlu, İş Bankası Yay., 2016.
  6. Horatius, Şiir Sanatı, çev. Cengiz Çevik, İş Bankası Yay., 2016.
  7. Avicenna’s Commentry on the Poetics of Aristotle, İsmail M. Dahiyat, Brill, 1974.
  8. Averroes’ Three Short Commentaries on Aristotle’s Topics, Rhetoric and Poetics, Charles E. Butterworth (ed.&tra.), Suny Press, 1977.
  9. Alfarabi, A Treatise on Poetry, tra. N. I. Matar, College Literature, 1996.
  10. Alfarabi, Canons of Poetry, tra. and ed. V. Cantarino, Arabic Poetics in the Golden Age, Leiden, 1975.
  11. Zacharoula Petraki, The Poetics of Philosophical Language, De Gruyter, 2011.
  12. Ayşe Demirkaynak, İbn Sina’nın poetikası üzerine bir inceleme, 2001, Tez (Yüksek lisans).
  13. Ayşe Taşkent, Güzelin Peşinde Farabi, İbn Sina ve İbn Rüşd'de Estetik, Klasik Yay., 2013.
  14. Tzvetan Todorov, Poetikaya giriş, çev. Kaya Şahin, Metis Yayınları, 2001.

 

FEL 627 Dilbilimi ve Felsefe

Kredi: 3.0 Akts: 7.0

Dersin Amacı: Ders sentaks, matematik ve dil bağıntılarının netleştirilmesini hedeflemektedir.

Dersin İçeriği: Sinn, Bedeutung ve Schein terimlerinin bağınıtılarının açılması; Tümel nesne – küme bağıntısının açılması: Frege’nin Teoremi ve Russell Paradoksu; İnşa edilebilirlik, hesap kuramı ve saf görü arasındaki bağıntılarınaçılması; Yer kavramı ve saf inşa mekanı; Saf İnşa Mekânının Bir, İki ve Üç’ün Görüsel İzleri Olarak Kuruluşu; Biçimsel Nesne ve Doğal Sayı; Ontolojik öncüllerden hareketle matematiksel sonuçların yorumlanması; Gödel’in Tamamlanamazlık Teoremlerinin ve Church-Turing Tezinin Yeniden Yorumlanması; Ontolojik bir ilke matematiksel bir aksiyomun temellendirilmesi: Seçme ilkesi ve seçim aksiyomu; Sürey Varsayımı’nınküme kuramından bağımsızlığı

Kaynaklar: Çitil, A. A. Matematik ve Metafizik, Birinci Kitap: Sayı ve Nesne, Alfa Yayınları, İstanbul, 2012.

Yardımcı Kaynaklar:

Kant, I. Saf Aklın Eleştirisi. Frege, G. Aritmetiğin Temelleri, çev. Bülent Gözkan, Yapı Kredi Yayınları, 2012.

Coffa, J.A. The Semantic Tradition from Kant to Carnap: To the Vienna Station, Cambridge University Press, 1991. [Özelikle Part 1. 1-4]

Weil, A. Number Theory: An approach through history from Hammurapi to Legendre, Birkhäuser Boston, 1987.

Boolos, G. S. , Burgess, J. P. ve Jeffrey, J. P. (2003) Computability and Logic, Cambridge University Press. Chapters 3 and 4.

Capek, M. (1975) The Concepts of Space and Time: Their Structure and Their Development: Boston Studies in the Philosophy and History, Springer. [Seçilmiş bölümler]

Hilbert, D. "Foundations of Logic and Arithmetic", in [van Heijenoort (ed.), 1986].

Hilbert, D. "On the Infinite", in [van Heijenoort (ed.), 1986]. van Heijenoort, J. (ed.) (1986)

From Frege to Gödel: A Source Book in Mathematical Logic, 1879-1931, Harvard University Press.

Nagel, E., Newman, J. ve Hofstadter, D.R. (ed.) (2008) Gödel's Proof, Revised edition, NYU Press. Kitabın daha önceki bir baskısının Türkçe çevirisi: Gözkan, B. (2008) Gödel Kanıtlaması, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.

Smith, P. An Introduction to Gödel’s Theorems, Cambridge University Press, 2007.

Hilbert, D., The Grundlagen der Geometrie (1899). İngilizce çevirisi: The Foundations of Geometry, çev. E.J. Townsend, Kessinger Publishing, 2006.

Torretti, R, Philosophy of Geometry from Riemann to Poincare, Springer, 1978.

Suppes, P. (1991) Aksiyomatik Kümeler Kuramı (Axiomatic Set Theory), Çeviren: Mehmet Terziler, Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Yayınları.

Moore, G. (1982) Zermelo's Axiom of Choice: Its Origins, Development, and Influence, Springer Verlag, New York.

Gödel, K., “What is Cantor’s Continuum Hypothesis,” American Mathematical Monthly, vol. 54, 1944, s. 470-85. (Benacerraf ve Putnam, 1964) içerisinde gözden geçirilmiş ve genişletilmiş ve (Benacerraf ve Putnam, 1983): içerisinde yeniden basılmış.

Gödel, K. (2008) The Consistency of the Continuum Hypothesis, Ishi Press. Cohen, P. J. (2008) Set Theory and the Continuum Hypothesis, Dover Publications. 2008.

Smullyan, R. M. ve Fitting, M. Set Theory and the Continuum Problem, Dover Books on Mathematics, 2010.

 

FEL 628 İleri Mantık

Kredi: 3.0 Akts: 7.0

Dersin Amacı: Ders çağdaş modal mantığa ilişkin konuların bir sunumunu içermektedir.

Dersin İçeriği: Kiplikler; Leibniz ve olanaklı dünyalar; C. I. Lewis ve sıkı içerme; S1 - S5 dizgeleri; Gödel'in modal mantığa katkıları; Kripke çatıları; erişilebilirlik bağıntısı; model kuramı; tamlık ve tutarlılık üst teoremleri; birinci düzey modal mantığa giriş; fiilicilik ve mümküncülük; Barcan tamdeyimleri.

Kaynaklar: M. Fitting ve R. Mendelson, First Order Modal Logic.